حکیم مهر - مخترع شیرازی با ساخت نخستین دستگاه اکسیژن ساز مکانیکی جهان به عنوان اولین مسلمان سازنده سامانه های هوادهی، موفق به ثبت اختراع خود در آمریکا شد .

به گفته فریدون محمدی دهسروی ، مخترع دستگاه ، این دستگاه نسل جدیدی از دستگاههای اکسیژن ساز است که بدون نیاز به منابع الکتریکی یا فسیلی با انرژی پتانسیلی جریان گردابی سیال کار می کند. این دستگاه بدون نیاز به پمپ و کمپرسور تولید اکسیژن ، تنها با ایجاد خلأ در اثر فشار آب ، باعث تولید اکسیژن با بازدهی 100 درصدی می شود . دستگاه اکسیژن ساز مکانیکی علاوه بر ثبت اختراع در کشور پس از 4 سال آزمایش امسال در آمریکا نیز به شماره uspto7644908 به ثبت رسید . این نخستین اختراع ثبت شده یک مسلمان در آمریکا در زمینه سامانه های هوادهی نیز هست .

از سال 1922 تا کنون این چهاردهمین و کامل ترین دستگاهی است که در این زمینه به ثبت رسیده است.

به گفته دکتر مصطفی اخلاقی ، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز، دستگاه اکسیژن ساز مکانیکی علاوه بر مزایایی چون کاهش مصرف انرژی ، قیمت مقرون به صرفه ، سهولت استفاده و سازگاری با هرگونه شرایط اقلیمی ، قادر است دو برابر بیشتر از نمونه های تولید شده اکسیژن موجود در آب را افزایش دهد.

کاربرد اصلی این دستگاه اکسیژن دهی حوضچه های پرورش آبزیان است .

یکی از مهم ترین فاکتورها در پرورش آبزیان تأمین میزان استاندارد اکسیژن محلول در آب است که گاه از تأمین غذا مهم تر است . وجود اکسیژن در آب سبب هضم و جذب غذا می شود و بنابراین اکسیژن می تواند ضریب تبدیل غذایی را بهبود بخشد و آبزیان بیشتری در واحد سطح نگهداری شود .

اکسیژن کافی در آب همچنین از سمی شدن آب به وسیله مواد دفعی آبزیان می کاهد که برای پرورش ماهی قزل آلا این میزان حداقل 6 میلی گرم در لیتر تعیین شده است. از این دستگاه در حوضچه های پرورش میگو در بوشهر نیز استفاده شده است. بر اساس تایید اداره کل شیلات بوشهر ، میزان اکسیژن تولیدی این دستگاه به نسبت دستگاههای رایج همچون ایرجت و پدل ویل 1تا2 میلی گرم در لیتر بیشتر است.

به گفته مهندس سیامک سهامی، کارشناس اداره کل شیلات فارس ، هیچیک از دستگاههای موجود در بازار که اغلب خارجی هستند، بازده دستگاه ابداعی این مخترع شیرازی را ندارند . دستگاه اکسیژن ساز مکانیکی در تصفیه هوازی فاضلاب نیز کاربرد دارد . تامین اکسیژن فاضلاب باعث فعالیت بیشتر باکتری ها برای تجزیه سریعتر مواد آلی موجود در فاضلاب می شود . به طور معمول دو درصد کل ظرفیت انرژی جهانی، معادل 800 هزار مگاوات با هزینه سالیانه 40 میلیارد دلار ، صرف تصفیه خانه های فاضلاب می شود . در کشور ما هم سالانه277 میلیارد کیلو وات ساعت انرژی معادل 21 هزار میلیارد ریال صرف تصفیه فاضلاب در 112 تصفیه خانه کشور می شود که با استفاده از این دستگاه و با بهینه سازی مصرف انرژی می توان از صرف انرژی مازاد در این بخش جلوگیری کرد. از این دستگاه در تصفیه فاضلاب شهر مرودشت نیز استفاده شده و به میزان قابل ملاحظه ای در مصرف انرژی صرفه جویی شده است. فریدون محمدی، مخترع این دستگاه خرداد امسال موفق به کسب رتبه اول جشنواره فناوری و نوآوری خلیج فارس شد. این درحالیست که این مخترع تنها تا کلاس دوم ابتدایی درس خوانده است. انگیزه آقای محمدی از ساخت این دستگاه نجات سرمایه گذاری خود در مزرعه پرورش ماهی بود. به گفته این مخترع کمبود اکسیژن آب ، باعث مرگ ماهی ها و نابودی تمام سرمایه وی می شد و استفاده از دستگاههای هوادهی هم به دلیل مشکل تامین انرژی الکتریکی در روستای محل سکونتش میسر نبود. این مخترع عضو بنیاد ملی نخبگان فارس با مطالعه موفق به تجاری سازی ایده خود تحت عنوان سیستم هوادهی کاس( kas aeration system) شد. به گفته دکتر علی خلفی نژاد، رییس بنیاد ملی نخبگان فارس تجاری سازی ایده های مبتکران و مخترعان کشور یکی از گامهای شکوفایی اقتصادی کشور در سال جهاد اقتصادی است.

این دستگاه 12 ژانویه 2011 در امریکا به ثبت رسیده است. همچنین این اختراع در 17 فروردین 79 به شماره 26436 در کشورمان ثبت شده است .

این ایده گواهی انحصاری بهره برداری از جهاد کشاورزی و گواهی مصوبه هیأت علمی پژوهشکده مکانیک شیراز را هم دارد .